Thursday, March 1, 2012

ថាមពល​នៃ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត





ដោយៈ តេង សំអាន
“ គ្មានការសម្រេចចិត្ត គឺគ្មានភាពជោគជ័យ! ”
“ ភាពជោគជ័យមួយ ជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃគោលដៅថ្មីមួយទៀត
ហេតុនេះ មានការសម្រេចចិត្តរាប់មិនអស់ដែលអ្នកត្រូវធ្វើ! ”
“ ការសម្រេចចិត្តអាចជួយឲ្យអ្នកក្លាយជាជនជោគជ័យ ឬជនដែលបាត់បង់អ្វីៗទាំងអស់! ”
“ ការសម្រេចចិត្ត ជាកតព្វកិច្ច និង ជម្រើសនៃជីវិត!!! ”

ការសម្រេចចិត្តជា ការចាប់យក​ឱកាស​មួយក្នុងចំណោមបណ្តា​​ឱកាសដែលមាន ឬ ជ្រើសយក​ជម្រើស មួយក្នុងចំណោមជម្រើសដទៃ។​ ការសម្រេច​ចិត្ត​របស់មនុស្សម្នាក់ៗ នឹងជះឥទ្ធិពល​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដល់ជីវិត ភាពជោគជ័យ និងការរស់​នៅ​របស់​ពួកគេ។​មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវធ្វើការ​សម្រេច​ចិត្តច្រើន​រាប់មិនអស់នៅ​ក្នុងមួយ​ជីវិត មានទាំងការការសិក្សា ការជ្រើស​យកគូជីវិត ការរើស​យក​អាជីពឬ​របៀបរស់នៅ ការរើស​យករបស់របរ​ប្រើប្រាស់ ការរើសយកវិធីប្រើប្រាស់ ធនធាន​ដែល​មាន លើស​ពី​នេះ មានការសម្រេច​ចិត្តលើកិច្ចការប្រចាំថ្ងៃ និងកិច្ចការតូចតាច រាប់រយបែប រាប់រយ​ជំពូក។
ប៊ីល ហ្គេត សម្រេចចិត្ត​បោះបង់​ការ​​សិក្សា​នៅ​មហាវិទ្យាល័យ ដើម្បីផ្តោត​​ការ​​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​​លើ​​ការ​​បង្កើត និងគ្រប់ គ្រងក្រុមហ៊ុន ម៉ៃក្រូសូហ្វ។ ការ​សម្រេច​ចិត្ត​​​របស់​គាត់​នា​គ្រា​នោះ បាន​ធ្វើឲ្យ​​គាត់​​​ទទួល​​បាន ជោគជ័យ និង ក្លាយ​ជា​មហា​សេដ្ឋី​ដែល​មាន​ទ្រព្យ​ច្រើន​ជាង​​គេ​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស។ លើស​ពីនេះ ការសម្រេច​ចិត្តនោះ ក៏បាន នាំមក​នូវការ​​ផ្លាស់ប្តូរ​​យ៉ាង​ច្រើន​​ដល់​​​ពិភពលោក​ តាម​រយៈ​ផលិតផល​​​ដែល​ក្រុមហ៊ុន​របស់គាត់ បាន​បង្កើតឡើង។ ភាព​ជោគជ័យ​​របស់​គាត់​នេះ ជា​ជម្រើស​​​​​មួយក្នុង​​ចំណោម​​​ជម្រើស​​ជាច្រើន​ដែល​គាត់​ជ្រើស​យក។ ឧទាហរណ៍នេះ គ្មានន័យ​​ជម្រុញ​ឲ្យ​អ្នក​​​​បោះបង់ការ​សិក្សាទៅចាប់យក អាជីពមួយនោះទេ ប៉ុន្តែមានគោល​បំណង​បង្ហាញអ្នក​នូវ​​សារៈ​​សំខាន់​របស់វា។

តើការសម្រេចចិត្តអាចប៉ះពាល់អ្នកយ៉ាងដូចម្តេច?

អនាគតរបស់អ្នកៈ អ្នកត្រូវយល់ថា ការសម្រេចចិត្ត​របស់អ្នក​នាពេលនេះ នឹងប៉ះពាល់​​ដល់ថ្ងៃស្អែក ថ្ងៃខាន​ស្អែក សប្តាហ៍ក្រោយ ខែក្រោយ ឆ្នាំក្រោយ ឬក៏អនាគតរបស់អ្នកតែម្តង។

ឧបមាថា អ្នកចង់ក្លាយជា​គ្រូបង្រៀនភាសារអង់គ្លេសនៅថ្ងៃអនាគត អ្នកសម្រេចចិត្ត ជ្រើសរើស​យក​​ជំនាញ​ភាសារអង់គ្លេស ហើយចូលរៀននៅមហាវិទ្យាល័យមួយ។ ការសម្រេចនេះ និងនាំឲ្យ​អ្នក​ចំណាយ ធនធាន និង ពេលរយៈពេល ៤ឆ្នាំ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅ។ រយៈពេលខ្លីយើង​ឃើញ​ថា ការសម្រេចចិត្ត របស់អ្នកនៅពេលនេះ នឹងប៉ះពាល់អ្នក៤ឆ្នាំយ៉ាងហោច។

ឧបមាទៀតថា អ្នកបានក្លាយជា​គ្រូបង្រៀនភាសារ​នៅពេលបញ្ចប់ការសិក្សា អ្នកធ្វើការ​បាន​មួយ​រយៈ​ពេល ហើយយល់ឃើញថា ការងារ​ក្នុងវិស័យអប់រំ មិនអាច​ឲ្យអ្នកមាន​ជីវភាពរស់នៅ​បាន​សម​បំណង ប្រាថ្នា​ដែលបានគិត និងគ្មានឱកាស​អភិវឌ្ឍន៍ច្រើន​ដូចក្នុងវិស័យ​ដទៃដូច​ជា​​ពាណិជ្ជកម្ម​​ជាដើម។ អ្នក​មាន​​​បំណងផ្លាស់ប្តូរ​ការងារ។ ពេលនោះតើអ្នក​ត្រូវចំណាយ​ពេល​ប៉ុន្មាន​​ដើម្បី សិក្សា​ជំនាញថ្មី បើទៅសាលា វាទាមទារ ២ទៅ ៤ឆ្នាំ បើចង់ចាប់​ផ្តើមពីបុគ្គលិកតូចតាច វា​ចំណាយ​ពេល​ច្រើន​ហើយមិន​ប្រាកដ​ប្រជា​ផង។ មកដល់​ចំណុចនេះ តើអ្នកដឹង​ថាការសម្រេចចិត្ត​​របស់​អ្នកនៅ​ពេលនេះ អាចប៉ះពាល់អ្នករយៈពេល ប៉ុន្មាន? ចម្លើយគឺ ៤ឆ្នាំ​សម្រាប់សិក្សា បូក ២ ទៅ៤​ឆ្នាំ​សម្រាប់​សិក្សា​ជំនាញថ្មី ឬចាប់​ផ្តើមការងារថ្មី ដែល​សរុប​មកគឺ ៦ ទៅ៨ឆ្នាំ។

ជាមួយនឹង​ឧទាហរណ៍ ដដែល បើអ្នកបន្តនៅជាគ្រូបង្រៀន វានឹងប៉ះពាល់​ជីវភាព​​របស់អ្នកមួយ​ជីវិត​តែ ម្តង។ អ្វីៗដែល​​កើតឡើង​​នៅថ្ងៃស្អែក មួយចំណែក​​ជាលទ្ធផល​នៃ​ការសម្រេច​ចិត្ត​របស់ អ្នក។

ធនធានៈ នៅពេលដែល​អ្នក​សម្រេចចិត្តធ្វើអ្វីមួយ អ្នកត្រូវចំណាយ​ពេលនឹងធនធាន​ទៅ​លើកិច្ចការ​នោះ។ បើសម្រេចចិត្តសិក្សា អ្នក​ត្រូវចំណាយ​ពេល និងថ្លៃឈ្នួល​សាលា ក៏ដូចជាចំណាយ​​ប្រចាំថ្ងៃ​លើការ​រស់នៅ។ ពេលវេលា​ជាធនធាន​មួយមានតម្លៃបំផុត និងមិន​អាចរកវិញ​បានឡើយ។​ លើផ្នែក​ជំនួញក៏ ដូចគ្នា បើអ្នក​សម្រេចចិត្តត្រូវ ធនធាន​របស់អ្នកនឹងកើនឡើង តែបើខុស អ្នកប្រាកដ​​ជាខាត​បង់​ទាំង ធនធាន ទាំងអាជីព​ក៏មាន។

ឱកាសៈ អ្នកក៏ត្រូវយល់ផង​ដែរថា ការសម្រេចចិត្ត​របស់អ្នកនឹងប៉ះពាល់​ដល់ឱកាសរបស់អ្នក ព្រោះ​ការ សម្រេចចិត្ត ជាការជ្រើស​យកជម្រើសមួយ​ក្នុងចំណោម​ជម្រើសដទៃ ជាការចាប់​​យកឱកាស​មួយ​ក្នុង ចំណោម​​ឱកាសដទៃ។ មានមនុស្សភាគ​ច្រើនណាស់ដែល​តែង​និយាយថា “សូម​ផ្តល់​ឱកាស​​ឲ្យខ្ញុំម្តង​ទៀត!” ដែលមាន​ន័យថា ឱកាសអាច​កើតឡើងវិញ។ ខ្ញុំយល់ផ្ទុយ​​ពីទស្សនៈនេះ​បន្តិច គឺខ្ញុំគិតថា “ឱកាស​មួយ កើតឡើងតែម្តងទេ បើបាត់បង់ហើយ គឺបាត់បង់រហូត”។ បើអ្នកដទៃ​​និយាយថា “ខ្ញុំផ្តល់​ឱកាស​ឲ្យអ្នក​ម្តងទៀត” គឺមានន័យថា “ ជាឱកាសមួយថ្មី” មិនមែន​ឱកាស​ដដែល ឬឱកាស​​​ចាស់កើត​ឡើងវិញឡើយ ដោយ​សារទស្សនៈ​របស់​បុគ្គលនោះ​​និងអ្នកជុំវិញ​​ចំពោះ​អ្នក​គឺ​មិនដូចមុន បរិយាកាស​ក៏មិនដូចមុន ភាព​ជោគ​ជ័យ​​របស់អ្នកមានតិចជាងមុន ភាពបរាជ័យ​​របស់អ្នកក៏កាន់តែខ្ពស់​ដែលក្នុងស្ថានភាពខ្លះ គឺស៊ឹង​តែគ្មាន​ភព្វ​តែម្តង។

ហេតុអ្វីចាំបាច់ត្រូវតែសម្រេចចិត្ត?



ឧបមាថា អ្នកបានដើរមក​ដល់ផ្លូវបំបែកមួយ (ដូចក្នុងរូបភាព)។ ផ្លូវមួយអាច​នាំអ្នក​ទៅរក​ភាព​រីក​ចំរើន ឯផ្លូវមួយ​ទៀតអាច​នាំអ្នក​ទៅរកភាពបរាជ័យ។ តើអ្នកត្រូវឈប់​នៅត្រឹម​ផ្លូវបំបែក ឬក៏យ៉ាង​ណា? ជាចម្លើយ អ្នកមិនត្រូវ​ឈប់នៅ​ទីនោះឡើយ ព្រោះថាបើអ្នក​សម្រេចចិត្តដើរ​ទៅមុខ អ្នក​អាច​ដឹងថា ផ្លូវ​ដែលអ្នក​កំពុងដើរនោះ​ត្រូវឬខុស។ បើត្រូវអ្នកអាចដើរបន្ត​ទៅមុខទៀតបាន តែបើខុស អ្នក​អាចត្រលប់ ក្រោយ ហើយរើស​យកផ្លូវមួយទៀតបាន។ ផ្ទុយមកវិញ បើអ្នកឈប់ អ្នកនឹងបាត់​បង់​ឱកាសគ្រប់យ៉ាង ដែលនៅខាងមុខ។ អ្នកប្រាកដ​ជាគិតថា បើអ្នកឈប់ គឺវា​មាន​សុវត្ថិភាព​​បំផុត តែ អ្នកត្រូវដឹងថា អ្នក មិនមែន​ដើរលើផ្លូវមួយ​តែឯងឡើយ។ អ្នកមាន​គូ​ប្រជែង​ជានិច្ចក្នុង​​ការរស់នៅ​ក្តី ក្នុងបរិបទ​ការងារក្តី ក្នុង បរិបទជំនួញក្តី។ ដើម្បីឲ្យងាយយល់ សូមមើលរូបទីបីខាងក្រោម។
មានអ្នក​ផ្សេងៗ​ទៀត​បាន​មក​ដល់​ចំណុច​ដូចគ្នា ឬកំពុង​តែតាមអ្នក តើអ្នកត្រូវឈប់​ឬក៏យ៉ាងណា?

តើកត្តាអ្វីមានឥទ្ធិពលលើការសម្រេចចិត្តរបស់អ្នក?

ព័ត៌មាន និងការវិភាគៈ ព័ត៌មានអាច​ជួយឲ្យការ​​សម្រេចចិត្តរបស់អ្នកធ្វើបាន​ត្រឹមត្រូវ។ ពត៌មាន ជាក៏​ដូចជា​ពេលវេលា មានតម្លៃមិនចាញ់​មាសប្រាក់​ឡើយ។ បុគ្គលណា​ដែលអាចទទួល និងគ្រប់​គ្រង​​​ព័ត៌មាន​បានច្រើន ទទួលឱកាស​ជោគជ័យច្រើន។ ដូចច្នេះដើម្បី​សម្រេចចិត្ត​បានត្រឹមត្រូវ អ្នក​ត្រូវប្រមូល ព័ត៌មាន​ដែលទាក់ទង​ឲ្យបានច្រើនបំផុត។ អ្នកប្រហែល​មានចម្ងល់ថា តើអ្នកត្រូវ​ប្រមូល​​យកព័ត៌មាន ពីណា? និយាយឲ្យងាយ​​អ្នកអាចរកបានពី មធ្យោបាយ​ផ្សព្វផ្សាយ តាមរយៈ​ទូរទស្សន៍ កាសែត វិទ្យុ សៀវភៅ អ៊ីនធើណិត និងមធ្យោបាយ​ទាក់ទងផ្សេងៗ​ទៀត។ លើសពីនេះ អ្នកអាចរក ពីអ្នកដែលនៅ ជុំវិញអ្នក ដូចជា ឪពុកម្តាយ សាច់ញាតិ មិត្តភក្តិ បុគ្គល​មាន​បទពិសោធន៍ គ្រូ​បង្រៀន​​​របស់អ្នក អ្នកពិគ្រោះ​​យោបល់ ឬអ្នកស្រាវជ្រាវ។

ចំណុច​ដែល​អ្នក​ត្រូវយក​ចិត្តទុកដាក់ គឺត្រូវជ្រើសរើស​​យក​ព័ត៌មាន​ដែលត្រឹមត្រូវ ពីព្រោះ​​សម័យ​កាល នេះ ជាសម័យកាល​ដែល​មាន​ព័ត៌មានហូរហៀរ ដែលទាមទារ​​ការជ្រើសរើស និង​វិភាគ​​ឲ្យ​បាន​​ត្រឹមត្រូវ។

ធនធានៈ ការសម្រេចចិត្ត​ភាគ​ច្រើនក៏​ពាក់ព័ន្ធទៅនឹង​ធនធាន​​ដែលមនុស្សម្នាក់ៗ​មានដែរ។ បុគ្គល​ដែល មានធនធានច្រើន ហ៊ានធ្វើ​ការសម្រេចចិត្ត​បានលឿន និងច្រើនដង​​លើសពីអ្នកដែល​​ក្សត់​ខ្សោយ​ជាង។ អញ្ចឹង បើអ្នកគ្មាន​ធនធាន អ្នកមិនចាំបាច់​សម្រេចចិត្តទេឬ? មិនមែន​ដូច្នេះឡើយ ដូច​ដែល​បានរៀបរាប់ ពីខាងលើ មនុស្សយើង​មានការសម្រេចចិត្ត​រាប់មិនអស់។ តែបើពាក់ព័ន្ធ​ធនធាន អ្នកត្រូវ​ពឹងផ្អែកលើ ព័ត៌មាននិងការ​វិភាគរបស់អ្នកជាចាំបាច់។

ពេលវេលាៈ ការសម្រេច​ចិត្តឆាប់ពេក ឬយឺតពេក សុទ្ធតែជះឥទ្ធិពល​​មិនល្អដូចគ្នា។ អ្នកត្រូវតែ​ជ្រើស រើសពេល​វេលាឲ្យបានសមស្រប កុំឲ្យបញ្ហាដែល​អ្នកដោះស្រាយនោះ ក្លាយជាបញ្ហា​​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដោះស្រាយ មិនបាន។ ខ្ញុំបានអាន​អត្ថបទមួយ អំពីអ្នកបើកបរយន្តហោះចម្បាំង។ អត្ថបទនោះ​បាន​រៀបរាប់ថា អ្នកបើកបរ មានរយៈ​ពេលតែ ៦ ទៅ ១២ វិនាទី ប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីគេច​ចេញពីគ្រោះថ្នាក់ នៅពេល​យន្តហោះ ឆេះ ឬ មានបញ្ហា​នៅលើអាកាស។ ក្នុងអំឡុង​ពេលនេះ អ្នកបើកបរ​ត្រូវ​សម្រេច​ចិត្ត​ឲ្យលឿនបំផុត រវាង សុវត្ថិភាព ភាពក្លាយ​ជាចំណាប់ខ្មាំង​របស់សត្រូវ និង ការបោះ​បង់​យន្ត​ហោះ​​​ដែល​មានតម្លៃរាប់ លាន ដុល្លារ។ ក៏ដូចគ្នាដែរ ឧបមា​ថា អ្នកកំពុងបើកបរ​​លើ​ដង​ផ្លូវក្នុង​​ល្បឿន​លឿន តើអ្នកមាន​ពេលប៉ុន្មាន ដើម្បី គេចចេញ​ពីឧបសគ្គ ឬ គ្រោះថ្នាក់​នៅខាងមុខ។ បើគិត និង​សម្រេចមិនទាន់ លទ្ធផល​ប្រាកដជា​គ្រោះថ្នាក់មិនខាន។ និយាយ​យ៉ាងខ្លី ពេលវេលា​​មានសារៈ​សំខាន់ណាស់ សម្រាប់ការ​សម្រេចចិត្តរបស់អ្នក។

អារម្មណ៍ៈ អារម្មណ៍អាចប៉ះពាល់​ដល់គុណភាព​នៃ​ការសម្រេចចិត្ត។ អ្នកមិន​ត្រូវប្រើ​អារម្មណ៍ ដោយ មិនគិតពិចារណា​ឲ្យបាន​ល្អិតល្អន់ ពីហេតុ​និងបញ្ច័យ ពីគុណវិបត្តិ​និងគុណសម្បត្តិ ពីការ​ពិតនិងក្តីស្រមៃ ដើម្បីសម្រេចចិត្តឡើយ។ នៅពេលដែលអ្នក​មានអារម្មណ៍មិនល្អ យកល្អអ្នក​គួរ​សួរខ្លួនឯង ថានៅ​ខណៈនោះ អ្នកគួរធ្វើការ​សម្រេចចិត្ត​ដែរឬទេ? វាអាចឆាប់ពេក ពីព្រោះអ្នក​មិន​​បាន​ពិចារណា ឬ ការសម្រេចនោះ មិនមែនជា​សុឆន្ទៈរបស់អ្នក។  

អ្វីជាកត្តាអាចជួយ​ឲ្យអ្នក​សម្រេចចិត្តបានប្រសើរជាងមុន?

ចក្ខុវិស័យៈ អ្នកត្រូវ​មានចក្ខុវិស័យ ឬគោលដៅច្បាស់លាស់​ទៅអនាគត ។ ចក្ខុវិស័យ នាំឲ្យអ្នក​ពិចារណា អំពីផ្លូវដែលអ្នកត្រូវដើរ និង កិច្ចការ​ដែលអ្នក​ត្រូវធ្វើ។ គោលដៅ ផ្លូវដែលត្រូវដើរ និង​កិច្ចការដែល​ត្រូវ​ធ្វើនិងបង្កើត​ប្រព័ន្ធ​មួយសម្រាប់​ការសម្រេចចិត្តរបស់អ្នក។ ប្រព័ន្ធនេះ ផ្តល់នូវ អាទិភាព​​នៃកិច្ចការដែល អ្នកត្រូវធ្វើ ​ ពេលវេលា​ដែលអ្នកត្រូវធ្វើ ឬសម្រេចធ្វើ និងការថ្លឹងថ្លែង​ពី​​ធនធាន​ដែលអ្នកត្រូវប្រើ។ មនុស្ស​ពិការភ្នែក​អាចដើរទៅ​ដល់គោលដៅ របស់គាត់ ព្រោះ​គាត់​មាន​គោលដៅ​ច្បាស់លាស់​ជាមុន។ គាត់​ជ្រើស​រើសផ្លូវ និងរបៀប​ចៀសវៀងពី ឧបសគ្គទាំងឡាយ។ កិច្ចការ​នេះ​មិនងាយស្រួលនោះទេ ហើយជា​​ការពិត​ណាស់ វាជាសមត្ថភាព​​មួយដ៏គួរឲ្យកោត​សរសើរ​​របស់គាត់។ ហេតុនេះ អ្នកមិន​ត្រូវដើរដោយ​​គ្មានគោល​ដៅឡើយ

សុទិដ្ឋិនិយមៈ សុទិដ្ឋិនិយម ជាគំនិតវិជ្ជមាន យល់ឃើញ​ហេតុការណ៍ ក្នុងផ្លូវត្រូវ ផ្លូវពោពេញ​​ដោយ​​ឱកាស និង​ក្តីសង្ឃឹម។ សុទិដ្ឋិនិយម ជាកម្លាំងជម្រុញ​ឲ្យអ្នកហ៊ាន​សម្រេច និងហ៊ានធ្វើ។ ឧបមា​ថា អ្នកត្រូវ​ធ្វើកិច្ចការ​មួយ បើអ្នក​យល់ថា អ្នកមិនអាច​ធ្វើបាន (ដែលជា​គំនិត​អវិជ្ជមាន) អ្នក​ប្រហែល​​នឹងបោះ បង់កិច្ចការ​នោះ ឬគ្រាន់តែ​ធ្វើឲ្យរួចពីដៃ។ បើអ្នកមានគំនិត​​អវិជ្ជមានចំពោះ​​បុគ្គល​ម្នាក់ អ្នកប្រហែលនឹង បោះបង់ឱកាស​ស្គាល់និង​ស្វែងយល់​ពីបុគ្គលនោះមិនខាន តែបើអ្នក​បើក​ចិត្ត​ឲ្យ​ទូលាយ អ្នកអាចចាប់ ផ្តើមទំនាក់ទំនង​ជាមួយគេបាន។ បើអ្នកយល់​ថា​មុខវិជ្ជាមួយ​ដែលអ្នក​កំពុង​សិក្សា គ្មានប្រយោជន៍ អ្នកនឹងបោះបង់​ឱកាស ទាញយក​ប្រយោជន៍​ពី​មុខវិជ្ជានោះមិនខាន។ មនុស្ស​ម្នាក់ៗ​មិនមែនមានតែ សុទិដ្ឋិនិយម​​រាល់ពេលនោះឡើយ ប៉ុន្តែ​សុំកុំឲ្យ​ទុទិដ្ឋិនិយម​ជះ​ឥទ្ធិពល​​គ្របដណ្តប់​ខ្លួនអ្នកទាំងមូល។

គុណភាពព័ត៌មានៈ ការសម្រេច​​អ្វីមួយ ពឺងផ្អែក​យ៉ាង​ខ្លាំង​លើ​​ព័ត៌មាន ហេតុនេះ​​​អ្នក​ត្រូវ​​ជ្រើសរើស វាពី​​ប្រភព​​ដែល​អាច​ជឿជាក់​បាន។ ប្រភព​ទាំងនេះ​​មាន​ដូចជា​​​ស្ថាប័ន​ស្រាវជ្រាវ ឬបុគ្គល​​​ដែល​​គេ​ទទួល ស្គាល់​​​ជាដើម។ អ្នក​ក៏ត្រូវ​ចាំថា ព័ត៌មាន មានភាព​​ការប្រែប្តូរ រៀងរាល់​​​គ្រប់វិនាទីទាំង អស់។ បើ​និយាយ​​ឲ្យខ្លី អ្នកត្រូវ​ប្រមូល​​ព័ត៌មាន​ដែល​​ទាន់​​សភាព​​ការណ៍​ពី​ប្រភព​ដែល​​អាច​​ជឿជាក់​បាន។

សមត្ថភាពវិភាគៈ ការវិភាគ ជា​ពិសេស​​លើ​ព័ត៌មាន​ដែល​​អ្នក​បានទទួល និង​ហេតុការណ៍ ដែល​អ្នក​​បាន​​ឃើញឬឮ បានត្រឹម​ត្រូវ​នាំ​ឲ្យ​អ្នក​សម្រេច​​បាន​ត្រឹមត្រូវ។ សមត្ថភាព​​វិភាគនេះ​​កើតចេញពី​​ទម្លាប់​​​នៃ​ការ គិត ការសិក្សា និងសង្កេត​​មើលពី​មនុស្ស​​និង​បរិស្ថាន​​សង្គម​​ជុំវិញ​ខ្លួន។

ការបើក​ចំហរនៃគំនិត និង ការទទួលខុសត្រូវៈ ចំណុចមួយទៀតដែរ អ្នកត្រូវ​បើកចិត្តគំនិត​ឲ្យ​ទូលាយ ស្តាប់និងទទួលយក​យោបល់អ្នកដទៃ កុំមានមោទន​ភាព​ហួសហេតុ​នឹងគំនិត​របស់ខ្លួន​ឯង។ រាល់យោបល់ របស់អ្នក​ដទៃសុទ្ធតែមាន​ប្រយោជន៍ចំពោះអ្នក បើទោះបីយោបល់​​នោះមិន​ត្រឹមត្រូវ ក៏អ្នកនូវតែទទួល បានប្រយោជន៍ដែរ​​គឺអ្នកអាចស្វែងយល់ពីចេតនា ចិត្តគំនិត របស់អ្នក​ដែល​​ឲ្យ​យោបល់នោះបាន។ លើស ពីនេះ អ្នកក៏ត្រូវបើកចិត្ត​ឲ្យទូលាយ ទទួលយកភាពខុស ទទួល​យក​ភាពត្រូវ។ បើអ្នកសម្រេចចិត្តធ្វើអ្វី មួយខុស ហើយមិនទទួលកំហុស អ្នកគ្មានឱកាស​​អាចកែ​កំហុសនោះបានឡើយ។ ផ្ទុយមកវិញ បើអ្នក ទទួលយក អ្នកអាចបកក្រោយ គិតគូរធ្វើកិច្ចការ​នោះ​សារឡើងវិញបាន។ ការទទួលយកកំហុសរបស់ ខ្លួនឯង ជា​ការចាប់ផ្តើម​នៃការអភិវឌ្ឍន៍របស់​មនុស្ស​ម្នាក់ៗ